Szanowni Państwo!

Zapraszamy na spotkanie dyskusyjne z prof. JANEM M. PISKORSKIM wokół najnowszej książki jego autorstwa, zatytułowanej „BITWY O PRZESZŁOŚĆ. NAUKA, POLITYKA, MEDIA, EDUKACJA”. Wydana w roku 2024 przez krakowskie Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, porusza arcyciekawe kwestie, z którymi na Śląsku Cieszyńskim równie często się spotykamy i o których przy wielu okazjach rozmawiamy, prywatnie czy publicznie. Głos taki będzie więc wyjątkowo interesujący!

Spotkanie odbędzie się w sobotę 18 maja o godz. 17.00 w Sali Rzymskiej Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Z prof. J.M. Piskorskim rozmawiał będzie Rafał Geremek!
Zapraszamy! Wstęp wolny!
 
JAN M. PISKORSKI – profesor studiów porównawczych na Uniwersytecie Szczecińskim, historyk, eseista, bywa też tłumaczem i pisuje opowiadania. Laureat nagrody Berlińsko-Brandenburskiej Akademii Nauk za całokształt twórczości. Za książkę Wygnańcy. Przesiedlenia i uchodźcy w dwudziestowiecznej Europie (PIW 2010) otrzymał nagrodę ministra nauki i szkolnictwa wyższego oraz nominację do nagrody „Polityki” za najlepszą książkę historyczną roku i nagrody literackiej „Srebrny Kałamarz”. Jest laureatem Zachodniopomorskiego Nobla – nagrody przyznawanej wybitnym ludziom nauki. W ostatnich latach wydał w Bellonie trzy tomy prac wybranych: Polska – Niemcy. Blaski i cienie tysiącletniego sąsiedztwa (2017), Pomeranika (2020), Gorzka sól historii. Migracje i transformacje (2021) i wespół z fotografikiem Timmem Stützem publikację Spacer między słowem a obrazem w szczecińskiej Książnicy Pomorskiej (2023).

Pytania o to, skąd jesteśmy i dokąd zmierzamy, zadaje sobie
człowiek od zarania. Niezmiennie przerastają one jego
możliwości poznawcze, więc sprzeczne odpowiedzi napawają
jednych radością, u innych budzą strach. Od dumy i lęku daleka
jeszcze droga do megalomanii czy obsesji i depresji, ale
jednostki i narody z niezwykłą łatwością, wręcz lekkomyślnością,
na nią wkraczają, najczęściej w urojonym przekonaniu
o potrzebie obrony. Zmierzają ku przepaści, niepomne, że na
jej krawędzi będą igraszką Historii. A ona, choć sama figlarka,
nie lubi, gdy z niej żartują, i odpowiada niszczycielską potęgą
swoich wichrów, sprowokowanych przecież przez nas.
Kultura zachodnia poza historią nie istnieje. Kryzys myślenia
historycznego jest zarazem kryzysem naszej cywilizacji. Nie
zapomnieliśmy o przeszłości. Jesteśmy nią owładnięci. Odchodzimy
jednak od historii krytycznej, zastępując ją pamięcią,
by nie rzec – pamiętliwością. Teksty dotyczące bojów o przeszłość
na pograniczu pamięci i historii, stereotypów jednostkowych,
mitów i obsesji narodowych stanowią trzon tej
książki.

Wystawa „Jestem zdrów i w dobrym nastroju. Pocztówki z Wielkiej Wojny w zbiorach Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu” prezentuje 24 pocztówki Feldpostu, pisane przez żołnierzy pruskich w czasie I wojny światowej do dyrektora sierocińca w Bytomiu, Franza Samola.

W zbiorach Działu Historii Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu znajduje się zbiór ponad 150 pocztówek z lat I wojny światowej. Unikatowa kolekcja obejmuje korespondencję osobistą, kierowaną do Franza Samola (dyrektora sierocińca Fundacji Cesarza Wilhelma w Bytomiu) przez byłych wychowanków zakładu oraz członków jego rodziny – żołnierzy armii pruskiej, przesyłających jedynej bliskiej im osobie informacje z frontów, lazaretów lub ośrodków dla rekonwalescentów.

Ekspozycja i towarzysząca jej dwujęzyczna publikacja kreślą historię I wojny światowej w makro- i mikroperspektywie, mając na uwadze działania militarne i relacje społeczne w Europie, ze szczególnym uwzględnieniem tych dotykających Górny Śląsk, zwłaszcza Bytom (w odniesieniu do lat 1914–1918), wskazują pośrednio na rolę i zadania sierocińca oraz ukazują sylwetkę jego dyrektora – Franza Samola, najbliższej dla wychowanków zakładu osoby. Na uwagę zasługują również walory filatelistyczne prezentowanej kolekcji. O ile publikacja w sposób całościowy stanowi opracowanie unikatowej kolekcji pocztówek – tak pod względem tekstowym, jak i ikonograficznym – z podaniem treści korespondencji wytworzonej in situ, w konkretnych miejscach (okopy, lazaret, zaplecze wojny itp.) i miejscowościach (Europa Zachodnia, Środkowa i Wschodnia), o tyle wystawa obejmuje wybrane przez kuratorów ekspozycji przykłady.

Projekt wpisuje się w nurt badań historycznych mających na celu analizę wydarzeń i faktów okresu I wojny światowej w kontekście krytycznej interpretacji pozostawionych świadectw, tym przypadku w warstwie tekstowej i ikonograficznej. Zasadniczym argumentem przemawiającym za upowszechnieniem źródła, a tym samym wydania publikacji i przygotowania wystawy, jest niewątpliwie jego historyczna wartość i unikatowość, ale również świadomość, że posłuży ono kolejnym badaczom z wielu dziedzin, w tym historykom, socjologom, niemcoznawcom czy kulturoznawcom, jako baza do dalszych analiz. Projekt odnosi się do kolejnego niezmiernie ważnego głosu-świadectwa minionego czasu, uzupełniając w swoisty sposób narrację o historii I wojny światowej. Wydarzenia (czas, miejsca i ludzie) rozgrywające się na frontach I wojny światowej i na jej zapleczu, zapamiętane i zachowane w korespondencji żołnierzy, pozwalają poczuć trudny czas wojny, dotknąć go, wejść w lokalne i ponadlokalne relacje, podążając za narracją in situ świadków czasu. Z fragmentów wielu jednostkowych historii wyłania się wspólna opowieść, będąca „zlepkiem” historii młodych mężczyzn dotkniętych tragedią wojny, którzy związani byli z bytomskim sierocińcem. Pocztówki, co ważne, miały wartość również dla dyrektora zakładu Franza Samola, który przechował je i ofiarował Oberschlesisches Landesmuseum w Bytomiu w latach międzywojnia jako swoisty znak pamięci o ludzkich doświadczeniach i z ponadczasowym przesłaniem „Nigdy więcej wojny”.

czas trwania: 8 maja – 16 czerwca 2024

miejsce: ul. Tadeusza Regera 6, Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie

kuratorzy: dr Joanna Lusek, Maciej Droń

ŚWIADECTWO Z ŻYWOCIC. ŚLĄSK CIESZYŃSKI W OKRESIE DRUGIEJ WOJNY ŚWIATOWEJ I OKOLICZNOŚCI TRAGEDII ŻYWOCICKIEJ - już dostępna w kasie Muzeum Śląska Cieszyńskiego!

Książka historyka prof. Mečislava Boráka (1945-2017), czołowego czeskiego eksperta zajmującego się badaniami dotyczącymi represji politycznych i zbrodni wojennych w nowożytnej historii Europy Środkowej, przedstawia tragiczne wydarzenia, które miały miejsce w niewielkiej miejscowości na Śląsku Cieszyńskim we wczesnych godzinach rannych 6 sierpnia 1944 roku. Autor, na podstawie wnikliwych badań zachowanych źródeł, zeznań świadków i ocalałych, rekonstruuje w szerszym kontekście zabójstwo 36 mężczyzn – 28 Polaków i 8 Czechów – dokonane w odwecie za krwawy atak partyzantów na gestapowców, pijących w jednej z karczm w Żywocicach. Publikację uzupełnia bogaty materiał ikonograficzny: mapy, fotografie i reprodukcje dokumentów.

Polskojęzyczną wersję książki w tłumaczeniu Ireny Prengel-Adamczyk, jak i wznowienie wersji oryginalnej z roku 1999, które do druku przygotował dr Radim Jež, wydało Muzeum Těšínska. Cena 74 zł.

Kasa Muzeum czynna:
wtorek, czwartek, niedziela 10:00-14:00
środa 12:00-16:00
piątek, sobota 10:00-15:00

Polecamy i zapraszamy!

Szanowni Państwo!

Ze względu na zainteresowanie i Państwa entuzjastyczny odbiór naszego małego kina - seanse trwać będą nadal do 03 Marca tj. niedziela. Kontynuujemy z wielką radością projekcję filmu w tych samych godzinach jak przez okres ferii. Szkoły uprzejmie prosimy o rezerwację wcześniejszą przez telefon:
+48 33 851 29 33

MAŁE KINO W MUZEUM - GRA NADAL

Do 03 Marca, codziennie, oprócz poniedziałków – zapraszamy do Muzeum Śląska Cieszyńskiego na projekcję filmu „Historia Cieszyna”, wyprodukowanego przez studio Virtual Magic. Bilet w cenie 5zł do nabycia w kasie Muzeum przed seansem. Film trwa 22 min.

„Historia Cieszyna” to krótkometrażowy film, w którym poznajemy barwną historię tego miasta od powstania pierwszej osady aż po dzień dzisiejszy. Film skupia się na najważniejszych wydarzeniach, które miały wpływ nie tylko na Cieszyn, ale na rozwój całego regionu. Wiarygodnie odtworzone wnętrza, kostiumy oraz przebieg wydarzeń są skarbnicą wiedzy dla fanów historii tego pięknego miejsca. Możemy między innymi zobaczyć z lotu ptaka jak zmieniał się przez lata Cieszyn.
Początek projekcji – w Muzeum Śląska Cieszyńskiego – o godzinie:

wtorek, czwartek, niedziela: 10:30, 11:30, 12:30, 13:30
środa: 12:30, 13:30, 14:30, 15:30
piątek, sobota: 10:30, 11:30, 12:30, 13:30, 14:30

ZAPRASZAMY