Szanowni Pañstwo!

Zapraszamy na spotkanie dyskusyjne z prof. JANEM M. PISKORSKIM wokó³ najnowszej ksi±¿ki jego autorstwa, zatytu³owanej „BITWY O PRZESZ£O¦Æ. NAUKA, POLITYKA, MEDIA, EDUKACJA”. Wydana w roku 2024 przez krakowskie Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, porusza arcyciekawe kwestie, z którymi na ¦l±sku Cieszyñskim równie czêsto siê spotykamy i o których przy wielu okazjach rozmawiamy, prywatnie czy publicznie. G³os taki bêdzie wiêc wyj±tkowo interesuj±cy!

Spotkanie odbêdzie siê w sobotê 18 maja o godz. 17.00 w Sali Rzymskiej Muzeum ¦l±ska Cieszyñskiego. Z prof. J.M. Piskorskim rozmawia³ bêdzie Rafa³ Geremek!
Zapraszamy! Wstêp wolny!
 
JAN M. PISKORSKI – profesor studiów porównawczych na Uniwersytecie Szczeciñskim, historyk, eseista, bywa te¿ t³umaczem i pisuje opowiadania. Laureat nagrody Berliñsko-Brandenburskiej Akademii Nauk za ca³okszta³t twórczo¶ci. Za ksi±¿kê Wygnañcy. Przesiedlenia i uchod¼cy w dwudziestowiecznej Europie (PIW 2010) otrzyma³ nagrodê ministra nauki i szkolnictwa wy¿szego oraz nominacjê do nagrody „Polityki” za najlepsz± ksi±¿kê historyczn± roku i nagrody literackiej „Srebrny Ka³amarz”. Jest laureatem Zachodniopomorskiego Nobla – nagrody przyznawanej wybitnym ludziom nauki. W ostatnich latach wyda³ w Bellonie trzy tomy prac wybranych: Polska – Niemcy. Blaski i cienie tysi±cletniego s±siedztwa (2017), Pomeranika (2020), Gorzka sól historii. Migracje i transformacje (2021) i wespó³ z fotografikiem Timmem Stützem publikacjê Spacer miêdzy s³owem a obrazem w szczeciñskiej Ksi±¿nicy Pomorskiej (2023).

Pytania o to, sk±d jeste¶my i dok±d zmierzamy, zadaje sobie
cz³owiek od zarania. Niezmiennie przerastaj± one jego
mo¿liwo¶ci poznawcze, wiêc sprzeczne odpowiedzi napawaj±
jednych rado¶ci±, u innych budz± strach. Od dumy i lêku daleka
jeszcze droga do megalomanii czy obsesji i depresji, ale
jednostki i narody z niezwyk³± ³atwo¶ci±, wrêcz lekkomy¶lno¶ci±,
na ni± wkraczaj±, najczê¶ciej w urojonym przekonaniu
o potrzebie obrony. Zmierzaj± ku przepa¶ci, niepomne, ¿e na
jej krawêdzi bêd± igraszk± Historii. A ona, choæ sama figlarka,
nie lubi, gdy z niej ¿artuj±, i odpowiada niszczycielsk± potêg±
swoich wichrów, sprowokowanych przecie¿ przez nas.
Kultura zachodnia poza histori± nie istnieje. Kryzys my¶lenia
historycznego jest zarazem kryzysem naszej cywilizacji. Nie
zapomnieli¶my o przesz³o¶ci. Jeste¶my ni± ow³adniêci. Odchodzimy
jednak od historii krytycznej, zastêpuj±c j± pamiêci±,
by nie rzec – pamiêtliwo¶ci±. Teksty dotycz±ce bojów o przesz³o¶æ
na pograniczu pamiêci i historii, stereotypów jednostkowych,
mitów i obsesji narodowych stanowi± trzon tej
ksi±¿ki.

Wystawa „Jestem zdrów i w dobrym nastroju. Pocztówki z Wielkiej Wojny w zbiorach Muzeum Górno¶l±skiego w Bytomiu” prezentuje 24 pocztówki Feldpostu, pisane przez ¿o³nierzy pruskich w czasie I wojny ¶wiatowej do dyrektora sierociñca w Bytomiu, Franza Samola.

W zbiorach Dzia³u Historii Muzeum Górno¶l±skiego w Bytomiu znajduje siê zbiór ponad 150 pocztówek z lat I wojny ¶wiatowej. Unikatowa kolekcja obejmuje korespondencjê osobist±, kierowan± do Franza Samola (dyrektora sierociñca Fundacji Cesarza Wilhelma w Bytomiu) przez by³ych wychowanków zak³adu oraz cz³onków jego rodziny – ¿o³nierzy armii pruskiej, przesy³aj±cych jedynej bliskiej im osobie informacje z frontów, lazaretów lub o¶rodków dla rekonwalescentów.

Ekspozycja i towarzysz±ca jej dwujêzyczna publikacja kre¶l± historiê I wojny ¶wiatowej w makro- i mikroperspektywie, maj±c na uwadze dzia³ania militarne i relacje spo³eczne w Europie, ze szczególnym uwzglêdnieniem tych dotykaj±cych Górny ¦l±sk, zw³aszcza Bytom (w odniesieniu do lat 1914–1918), wskazuj± po¶rednio na rolê i zadania sierociñca oraz ukazuj± sylwetkê jego dyrektora – Franza Samola, najbli¿szej dla wychowanków zak³adu osoby. Na uwagê zas³uguj± równie¿ walory filatelistyczne prezentowanej kolekcji. O ile publikacja w sposób ca³o¶ciowy stanowi opracowanie unikatowej kolekcji pocztówek – tak pod wzglêdem tekstowym, jak i ikonograficznym – z podaniem tre¶ci korespondencji wytworzonej in situ, w konkretnych miejscach (okopy, lazaret, zaplecze wojny itp.) i miejscowo¶ciach (Europa Zachodnia, ¦rodkowa i Wschodnia), o tyle wystawa obejmuje wybrane przez kuratorów ekspozycji przyk³ady.

Projekt wpisuje siê w nurt badañ historycznych maj±cych na celu analizê wydarzeñ i faktów okresu I wojny ¶wiatowej w kontek¶cie krytycznej interpretacji pozostawionych ¶wiadectw, tym przypadku w warstwie tekstowej i ikonograficznej. Zasadniczym argumentem przemawiaj±cym za upowszechnieniem ¼ród³a, a tym samym wydania publikacji i przygotowania wystawy, jest niew±tpliwie jego historyczna warto¶æ i unikatowo¶æ, ale równie¿ ¶wiadomo¶æ, ¿e pos³u¿y ono kolejnym badaczom z wielu dziedzin, w tym historykom, socjologom, niemcoznawcom czy kulturoznawcom, jako baza do dalszych analiz. Projekt odnosi siê do kolejnego niezmiernie wa¿nego g³osu-¶wiadectwa minionego czasu, uzupe³niaj±c w swoisty sposób narracjê o historii I wojny ¶wiatowej. Wydarzenia (czas, miejsca i ludzie) rozgrywaj±ce siê na frontach I wojny ¶wiatowej i na jej zapleczu, zapamiêtane i zachowane w korespondencji ¿o³nierzy, pozwalaj± poczuæ trudny czas wojny, dotkn±æ go, wej¶æ w lokalne i ponadlokalne relacje, pod±¿aj±c za narracj± in situ ¶wiadków czasu. Z fragmentów wielu jednostkowych historii wy³ania siê wspólna opowie¶æ, bêd±ca „zlepkiem” historii m³odych mê¿czyzn dotkniêtych tragedi± wojny, którzy zwi±zani byli z bytomskim sierociñcem. Pocztówki, co wa¿ne, mia³y warto¶æ równie¿ dla dyrektora zak³adu Franza Samola, który przechowa³ je i ofiarowa³ Oberschlesisches Landesmuseum w Bytomiu w latach miêdzywojnia jako swoisty znak pamiêci o ludzkich do¶wiadczeniach i z ponadczasowym przes³aniem „Nigdy wiêcej wojny”.

czas trwania: 8 maja – 16 czerwca 2024

miejsce: ul. Tadeusza Regera 6, Muzeum ¦l±ska Cieszyñskiego w Cieszynie

kuratorzy: dr Joanna Lusek, Maciej Droñ

¦WIADECTWO Z ¯YWOCIC. ¦L¡SK CIESZYÑSKI W OKRESIE DRUGIEJ WOJNY ¦WIATOWEJ I OKOLICZNO¦CI TRAGEDII ¯YWOCICKIEJ - ju¿ dostêpna w kasie Muzeum ¦l±ska Cieszyñskiego!

Ksi±¿ka historyka prof. Meèislava Boráka (1945-2017), czo³owego czeskiego eksperta zajmuj±cego siê badaniami dotycz±cymi represji politycznych i zbrodni wojennych w nowo¿ytnej historii Europy ¦rodkowej, przedstawia tragiczne wydarzenia, które mia³y miejsce w niewielkiej miejscowo¶ci na ¦l±sku Cieszyñskim we wczesnych godzinach rannych 6 sierpnia 1944 roku. Autor, na podstawie wnikliwych badañ zachowanych ¼róde³, zeznañ ¶wiadków i ocala³ych, rekonstruuje w szerszym kontek¶cie zabójstwo 36 mê¿czyzn – 28 Polaków i 8 Czechów – dokonane w odwecie za krwawy atak partyzantów na gestapowców, pij±cych w jednej z karczm w ¯ywocicach. Publikacjê uzupe³nia bogaty materia³ ikonograficzny: mapy, fotografie i reprodukcje dokumentów.

Polskojêzyczn± wersjê ksi±¿ki w t³umaczeniu Ireny Prengel-Adamczyk, jak i wznowienie wersji oryginalnej z roku 1999, które do druku przygotowa³ dr Radim Je¾, wyda³o Muzeum Tìšínska. Cena 74 z³.

Kasa Muzeum czynna:
wtorek, czwartek, niedziela 10:00-14:00
¶roda 12:00-16:00
pi±tek, sobota 10:00-15:00

Polecamy i zapraszamy!

Szanowni Pañstwo!

Ze wzglêdu na zainteresowanie i Pañstwa entuzjastyczny odbiór naszego ma³ego kina - seanse trwaæ bêd± nadal do 03 Marca tj. niedziela. Kontynuujemy z wielk± rado¶ci± projekcjê filmu w tych samych godzinach jak przez okres ferii. Szko³y uprzejmie prosimy o rezerwacjê wcze¶niejsz± przez telefon:
+48 33 851 29 33

MA£E KINO W MUZEUM - GRA NADAL

Do 03 Marca, codziennie, oprócz poniedzia³ków – zapraszamy do Muzeum ¦l±ska Cieszyñskiego na projekcjê filmu „Historia Cieszyna”, wyprodukowanego przez studio Virtual Magic. Bilet w cenie 5z³ do nabycia w kasie Muzeum przed seansem. Film trwa 22 min.

„Historia Cieszyna” to krótkometra¿owy film, w którym poznajemy barwn± historiê tego miasta od powstania pierwszej osady a¿ po dzieñ dzisiejszy. Film skupia siê na najwa¿niejszych wydarzeniach, które mia³y wp³yw nie tylko na Cieszyn, ale na rozwój ca³ego regionu. Wiarygodnie odtworzone wnêtrza, kostiumy oraz przebieg wydarzeñ s± skarbnic± wiedzy dla fanów historii tego piêknego miejsca. Mo¿emy miêdzy innymi zobaczyæ z lotu ptaka jak zmienia³ siê przez lata Cieszyn.
Pocz±tek projekcji – w Muzeum ¦l±ska Cieszyñskiego – o godzinie:

wtorek, czwartek, niedziela: 10:30, 11:30, 12:30, 13:30
¶roda: 12:30, 13:30, 14:30, 15:30
pi±tek, sobota: 10:30, 11:30, 12:30, 13:30, 14:30

ZAPRASZAMY