Szanowni Państwo!

Zapraszamy na spotkanie dyskusyjne z prof. JANEM M. PISKORSKIM wokół najnowszej książki jego autorstwa, zatytułowanej „BITWY O PRZESZŁOŚĆ. NAUKA, POLITYKA, MEDIA, EDUKACJA”. Wydana w roku 2024 przez krakowskie Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, porusza arcyciekawe kwestie, z którymi na Śląsku Cieszyńskim równie często się spotykamy i o których przy wielu okazjach rozmawiamy, prywatnie czy publicznie. Głos taki będzie więc wyjątkowo interesujący!

Spotkanie odbędzie się w sobotę 18 maja o godz. 17.00 w Sali Rzymskiej Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Z prof. J.M. Piskorskim rozmawiał będzie Rafał Geremek!
Zapraszamy! Wstęp wolny!
 
JAN M. PISKORSKI – profesor studiów porównawczych na Uniwersytecie Szczecińskim, historyk, eseista, bywa też tłumaczem i pisuje opowiadania. Laureat nagrody Berlińsko-Brandenburskiej Akademii Nauk za całokształt twórczości. Za książkę Wygnańcy. Przesiedlenia i uchodźcy w dwudziestowiecznej Europie (PIW 2010) otrzymał nagrodę ministra nauki i szkolnictwa wyższego oraz nominację do nagrody „Polityki” za najlepszą książkę historyczną roku i nagrody literackiej „Srebrny Kałamarz”. Jest laureatem Zachodniopomorskiego Nobla – nagrody przyznawanej wybitnym ludziom nauki. W ostatnich latach wydał w Bellonie trzy tomy prac wybranych: Polska – Niemcy. Blaski i cienie tysiącletniego sąsiedztwa (2017), Pomeranika (2020), Gorzka sól historii. Migracje i transformacje (2021) i wespół z fotografikiem Timmem Stützem publikację Spacer między słowem a obrazem w szczecińskiej Książnicy Pomorskiej (2023).

Pytania o to, skąd jesteśmy i dokąd zmierzamy, zadaje sobie
człowiek od zarania. Niezmiennie przerastają one jego
możliwości poznawcze, więc sprzeczne odpowiedzi napawają
jednych radością, u innych budzą strach. Od dumy i lęku daleka
jeszcze droga do megalomanii czy obsesji i depresji, ale
jednostki i narody z niezwykłą łatwością, wręcz lekkomyślnością,
na nią wkraczają, najczęściej w urojonym przekonaniu
o potrzebie obrony. Zmierzają ku przepaści, niepomne, że na
jej krawędzi będą igraszką Historii. A ona, choć sama figlarka,
nie lubi, gdy z niej żartują, i odpowiada niszczycielską potęgą
swoich wichrów, sprowokowanych przecież przez nas.
Kultura zachodnia poza historią nie istnieje. Kryzys myślenia
historycznego jest zarazem kryzysem naszej cywilizacji. Nie
zapomnieliśmy o przeszłości. Jesteśmy nią owładnięci. Odchodzimy
jednak od historii krytycznej, zastępując ją pamięcią,
by nie rzec – pamiętliwością. Teksty dotyczące bojów o przeszłość
na pograniczu pamięci i historii, stereotypów jednostkowych,
mitów i obsesji narodowych stanowią trzon tej
książki.

ŚWIADECTWO Z ŻYWOCIC. ŚLĄSK CIESZYŃSKI W OKRESIE DRUGIEJ WOJNY ŚWIATOWEJ I OKOLICZNOŚCI TRAGEDII ŻYWOCICKIEJ - już dostępna w kasie Muzeum Śląska Cieszyńskiego!

Książka historyka prof. Mečislava Boráka (1945-2017), czołowego czeskiego eksperta zajmującego się badaniami dotyczącymi represji politycznych i zbrodni wojennych w nowożytnej historii Europy Środkowej, przedstawia tragiczne wydarzenia, które miały miejsce w niewielkiej miejscowości na Śląsku Cieszyńskim we wczesnych godzinach rannych 6 sierpnia 1944 roku. Autor, na podstawie wnikliwych badań zachowanych źródeł, zeznań świadków i ocalałych, rekonstruuje w szerszym kontekście zabójstwo 36 mężczyzn – 28 Polaków i 8 Czechów – dokonane w odwecie za krwawy atak partyzantów na gestapowców, pijących w jednej z karczm w Żywocicach. Publikację uzupełnia bogaty materiał ikonograficzny: mapy, fotografie i reprodukcje dokumentów.

Polskojęzyczną wersję książki w tłumaczeniu Ireny Prengel-Adamczyk, jak i wznowienie wersji oryginalnej z roku 1999, które do druku przygotował dr Radim Jež, wydało Muzeum Těšínska. Cena 74 zł.

Kasa Muzeum czynna:
wtorek, czwartek, niedziela 10:00-14:00
środa 12:00-16:00
piątek, sobota 10:00-15:00

Polecamy i zapraszamy!

Szanowni Państwo!

Ze względu na zainteresowanie i Państwa entuzjastyczny odbiór naszego małego kina - seanse trwać będą nadal do 03 Marca tj. niedziela. Kontynuujemy z wielką radością projekcję filmu w tych samych godzinach jak przez okres ferii. Szkoły uprzejmie prosimy o rezerwację wcześniejszą przez telefon:
+48 33 851 29 33

MAŁE KINO W MUZEUM - GRA NADAL

Do 03 Marca, codziennie, oprócz poniedziałków – zapraszamy do Muzeum Śląska Cieszyńskiego na projekcję filmu „Historia Cieszyna”, wyprodukowanego przez studio Virtual Magic. Bilet w cenie 5zł do nabycia w kasie Muzeum przed seansem. Film trwa 22 min.

„Historia Cieszyna” to krótkometrażowy film, w którym poznajemy barwną historię tego miasta od powstania pierwszej osady aż po dzień dzisiejszy. Film skupia się na najważniejszych wydarzeniach, które miały wpływ nie tylko na Cieszyn, ale na rozwój całego regionu. Wiarygodnie odtworzone wnętrza, kostiumy oraz przebieg wydarzeń są skarbnicą wiedzy dla fanów historii tego pięknego miejsca. Możemy między innymi zobaczyć z lotu ptaka jak zmieniał się przez lata Cieszyn.
Początek projekcji – w Muzeum Śląska Cieszyńskiego – o godzinie:

wtorek, czwartek, niedziela: 10:30, 11:30, 12:30, 13:30
środa: 12:30, 13:30, 14:30, 15:30
piątek, sobota: 10:30, 11:30, 12:30, 13:30, 14:30

ZAPRASZAMY

Szanowni Państwo!

W związku ze zbliżającą się 105. rocznicą ośmiodniowej wojny czechosłowacko-polskiej, zamieszczamy poniżej wywiad, którego w zeszłym roku red. Beacie Tyrnie udzielił dr Tomáš Rusek, a do którego lektury niniejszym Państwa zachęcamy. Wywiad ukazał się drukiem w Kalendarzu Cieszyńskim na rok 2024, wydawanym przez Macierz Ziemi Cieszyńskiej.

O BADANIACH HISTORYCZNYCH, PLANACH UPAMIĘTNIENIA POLSKICH ŻOŁNIERZY ORAZ POMNIKU W ORŁOWEJ – Z DR. TOMÁŠEM RUSKIEM ROZMAWIA RED. BEATA TYRNA

Na cmentarzu w Orłowej odtworzony został dawny pomnik poświęcony czechosłowackim żołnierzom i cywilom, którzy zginęli w wojnie ośmiodniowej i całym konflikcie o Śląsk Cieszyński, jaki miał miejsce w latach 1918-1920. Oficjalne odsłonięcie odbudowanego pomnika początkowo zaplanowano na 30 września 2023 r., w 95. rocznicę odsłonięcia pierwotnego pomnika, ostatecznie odbędzie się w styczniu roku 2024 roku przy rocznicy wybuchu wojny ośmiodniowej. Na cmentarzu tym spoczywają także, nieupamiętnieni dotychczas w żaden sposób, polscy żołnierze, milicjanci i cywile, którzy zginęli podczas tego samego konfliktu. Do niedawna informacje o tym nie były znane. Ostatnio jednak Tomášowi Ruskowi udało się potwierdzić ten fakt.

Pomnik na orłowskim cmentarzu jest jednocześnie grobem Jana Čapka – założyciela legionu czechosłowackiego we Włoszech, poległego w czerwcu 1918 r. nad rzeką Piava na froncie włoskim, którego szczątki przewieziono w 1923 r. do Czechosłowacji i pochowano w Orłowej, gdzie mieszkał przed wojną. Nic więc dziwnego, że działacze Czechosłowackiej Wspólnoty Legionistów (Československá obec legionářská) od dawna wskazywali na potrzebę renowacji pomnika, co niedawno zostało zrobione.

Na cmentarzu tym spoczywają także, dotychczas w żaden sposób nie upamiętnieni, polscy żołnierze i milicjanci, którzy zginęli podczas tego samego konfliktu. Do niedawna informacje o tym nie były znane. Ostatnio jednak Tomášowi Ruskowi, historykowi z Uniwersytetu Opawskiego i działaczowi oddziału Ostrawa I Czechosłowackiej Wspólnoty Legionistów udało się, po przeprowadzeniu szczegółowych badań historycznych, nie tylko ustalić i potwierdzić ten fakt, ale także sporządzić listę spoczywających na orłowskim cmentarzu polskich żołnierzy. To pierwszy krok do upamiętnienia bohaterów, o co wspólnie zabiegają polscy i czescy działacze.

O badaniach historycznych, planach upamiętnienia polskich żołnierzy oraz upamiętniającym żołnierzy czechosłowackich orłowskim pomniku, poddawanemu właśnie renowacji, rozmawiamy z Tomášem Ruskiem.

Minęła właśnie 103. rocznica podziału historycznego terytorium dawnego Księstwa Cieszyńskiego oraz miasta, które dla austriackich Niemców zwało się Teschen, dla Czechów – Těšín, dla Polaków zaś zawsze było Cieszynem. Podział w roku 1920 był zakończeniem burzliwego dwuletniego okresu, w którym ważyły się losy Śląska Cieszyńskiego. Jednym z etapów tego okresu był przyjazd do Cieszyna w lutym 1919 roku (po wojnie czechosłowacko-polskiej) Międzysojuszniczej Komisji Kontrolującej. Nieocenioną, a przy tym wyjątkowo interesującą pamiątką po tej kilkumiesięcznej misji jest książka Jamesa Alexandra Roya, wydana w roku 1921. W ramach międzynarodowego projektu Slezské univerzity w Opawie (CZ) i Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie (PL), którego pomysłodawcą i koordynatorem był dr TOMÁŠ RUSEK, książka ta została przetłumaczona z języka angielskiego na czeski oraz polski. Dziś proponujemy Państwu jej wersję elektroniczną, tę właśnie trójjęzyczną, poprawioną, którą mogą Państwo bezpłatnie pobraæ. Przyjemnej lektury!

e-book do pobrania.

Sfinansowano z grantu Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego nr 22010278 w ramach projektu Śląsk Cieszyński 1920-2021.
Financováno z grantu Mezinárodního Visegrádského Fondu è. 22010278 v rámci projektu Těšínské Slezsko 1920-2021.
Financed by the grant no. 22010278 of The International Visegrad Fund as part of the project Teschen Silesia 1920-2021.