Wystawa czynna od 13.12.2021 do 23.01.2022 - Sala Rzymska Muzeum Śląska Cieszyńskiego

Zorganizowana przez Muzeum Śląska Cieszyńskiego wystawa „Czas apokalipsy na Śląsku Cieszyńskim. 40. rocznica wprowadzenia stanu wojennego” swoją tematyką obejmuje  wydarzenia sierpnia 1980 r., powstanie NSZZ „Solidarność”, strajk generalny na Podbeskidziu z 1981 r. oraz przebieg stanu wojennego na terenie Śląska Cieszyńskiego, wtenczas części województwa bielskiego.

W przestrzeni wystawy pojawiły się archiwalia dokumentujące tamte wydarzenia, plakaty propagandowe, ulotki z tzw. drugiego obiegu oraz przedmioty związane z internowaniem członków „Solidarności Podbeskidzie”. Pośród prezentowanych obiektów znajduje się krzyż wykonany przez więźniów w obozie Nowy Łupków, dokąd kierowano zatrzymanych z województwa bielskiego. Wizerunek krzyża obozowego znalazł się na plakacie promującym wystawę, zaś jej tytuł nawiązuje do słynnego zdjęcia Chrisa Niedenthala przedstawiającego żołnierzy z transporterem opancerzonym Skot przed kinem „Moskwa”, w którym miał być grany „Czas Apokalipsy”.   

Stan wojenny w województwie bielskim rozpoczął się internowaniem działaczy opozycji jeszcze przed północą. Aresztowano 150 osób, z czasem liczba ta wzrosła do 295. Odpowiedzią na internowania oraz aktem sprzeciwu wobec stanu wojennego były strajki zorganizowane m.in. w Bielsku w zakładach FSM, Befamie, Befie, Apenie, a także w Skoczowie w Kuźni oraz w Odlewni. Były to jednak zrywy krótkie i w niczym nie przypominały strajku generalnego w województwie bielskim ze stycznia 1981 r.

Tak jak w całym kraju, tak w województwie bielskim „Solidarność” została zmuszona do działalności podziemnej. W lutym 1982 r. zawiązała się Regionalna Komisja Wykonawcza Trzeci Szereg NSZZ „Solidarność Podbeskidzie” z Jerzym Binkowskim na czele.  Organizacja Trzeci Szereg swoim zasięgiem objęła całe województwo, choć oczywiście najsilniejsza była w samym Bielsku. Rozpoczęto nadawanie kilkuminutowych audycji „Radia Solidarność Podbeskidzie”, zaczęto także wydawać i kolportować prasę podziemną, „Informator NSZZ Solidarność”  i „Solidarność Podbeskidzia” a także ulotki propagandowe wymierzone we władzę. Ważną domeną działalności Trzeciego Szeregu była pomoc internowanym oraz ich rodzinom, pozostawionym często bez środków do życia. Trzeci Szereg został rozbity dopiero na jesieni 1983 r. już po zniesieniu stanu wojennego, kiedy aresztowano 200 opozycjonistów. Nigdy potem już lokalna „Solidarność” nie osiągnęła takiego rozmachu w działaniu jak w okresie od strajku generalnego do wprowadzenia stanu wojennego.
 

Kuratorem wystawy jest Jan Paweł Borowski. Wystawę będzie można zwiedzać do 23. stycznia w godzinach otwarcia ekspozycji stałej Muzeum. Zapraszamy!