Cieszyn w latach I wojny światowej

Wystawa czynna od 16.12.2015 do 28.02.2016

Zapraszamy do obejrzenia wystawy „Cieszyn w latach I wojny światowej”, której podtytuł brzmieć winien „I wojna światowa w zbiorach Muzeum Śląska Cieszyńskiego”. Zaprezentowane zostały na niej najciekawsze i najcenniejsze eksponaty związane z okresem Wielkiej Wojny, pośród nich między innymi pamiątki po cieszyńskich pułkach: szarfy sztandarowe oraz trąbki sygnałowe 100. Pułku Piechoty Austro-Węgier oraz 31. Pułku Strzelców (dawnego 31. Pułku c.k. Landwehry). Na haftowanych w Wiedniu szarfach z 1917 roku widnieją herby miast wyznaczających okręg rekrutacyjny tychże pułków: Cieszyn, Strumień, Skoczów, Bogumin, Nowy Jiczyn, Morawska Ostrawa, Mistek, Jabłonków, Frydek, Frysztat i Bielsko. W latach 1914-18 armia austriacka powołała w swe szeregi ze Śląska Cieszyńskiego około 40 tysięcy mężczyzn. Pośród kilku tysięcy poległych odnajdziemy prawie 400 mieszkańców Cieszyna. To dla nich, okaleczonych przez wojnę, oraz dla osieroconych przez nich rodzin organizowano zbiórki pieniędzy. Ta najsłynniejsza miała miejsce przy okazji odsłonięcia cieszyńskiej Tarczy Obronnej w sierpniu 1915 roku. Tarcza z gwoździami niestety nie zachowała się, ale dokumentacja fotograficzna tego wydarzenia jest imponująca! Z kolei wyjątkowy ze wszech miar jest sporych rozmiarów obraz z żołnierską mogiłą, przy której modli się kilku towarzyszy broni oraz wdowa z dziećmi. Napis zachowany na ramie tego obrazu przywołuje jedną ze zbiórek funduszy na inwalidów i wdowy po żołnierzach 100. Pułku z 1915 roku. Podobnym celom służył medal wybity i sprzedawany przez cieszyński oddział Towarzystwa Srebrnego Krzyża, z portretem arcyksięcia Fryderyka Habsburga, ostatniego księcia cieszyńskiego, na awersie, oraz widokiem jego cieszyńskiego zamku na rewersie. Medal ten upamiętniał jego nominację na feldmarszałka po zamachu w Sarajewie. Na wystawie, obok brązowej i srebrnej wersji tego medalu, jest też jego oryginalny gipsowy model projektu Helene Scholz.

 

W listopadzie 1914 roku Cieszyn stał się na ponad dwa lata siedzibą austro-węgierskiego naczelnego sztabu wojskowego. Stąd też na wystawie znalazły się fotografie sztabowców, gości sztabu oraz przede wszystkim jego szefa generała Franza Conrada von Hötzendorfa i głównodowodzącego arcyksięcia Fryderyka. Są też pamiątkowe plakiety i medale czy rozprowadzane przez wiedeńskie Biuro Pomocy Wojennej barwne propagandowe gadżety w postaci kubków, talerzy czy odznak z cesarskimi wizerunkami. Z cieszynaliów zaś na uwagę zasługują drukowane w Cieszynie mapy z terenami działań wojennych, pochodzące z drukarni Karla Prochaski, Franciszka Machaczka czy Księgarni „Stella”.

 Większość eksponatów prezentowanych na wystawie pochodzi ze zbiorów Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Łączy je odnoszący się do ówczesnego Cieszyna spory ładunek austriackiego patriotyzmu.

Wystawa, współfinansowana przez Gminę Cieszyn, zorganizowana została we współpracy ze Stowarzyszeniem ROTUNDA. 

Czynna jest codziennie oprócz poniedziałków w godzinach otwarcia ekspozycji stałej. Zapraszamy!

Irena French