Jan Wałach "Echo mojej sztuki"

Wystawa czynna od 24.06.2009 do 30.09.2009

 Jan Wałach urodził się 8 sierpnia 1884 roku w Istebnej – Andziołówce na Śląsku Cieszyńskim. Po ukończeniu Szkoły Powszechnej w Istebnej uczęszczał do  Polskiego Gimnazjum Macierzy Szklonej w Cieszynie. Od roku 1902 rozpoczął edukację artystyczną: w Szkole Przemysłu Drzewnego w Zakopanem (1902 – 1904), w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowni J. Mehoffera (1904 – 1908), w Akademii Julian i Ecole des Beaux – Arts w pracowni F. Cormona (1908 – 1911). W roku 1911 odbył podróż do miast Europy zwiedzając Rzym, Neapol, Bolonię, Wenecję, Norymbergę, Pragę. Następnie wrócił do Istebnej. W czasie I wojny światowej został wcielony do armii austriackiej.

Po wojennej tułaczce artysta znów powrócił do Istebnej. Istotną techniką stosowaną wówczas przez J. Wałacha był rysunek węglem oraz drzeworytnictwo, które przyniosło mu nie małe sukcesy. W 1934 roku J. Wałach wystawiał swoje prace na indywidualnej wystawie w kamienicy Baryczków w Warszawie. Wtedy też powstała monografia artysty – Jan Wałach z Istebnej, którą napisał Jerzy Warchałowski. W roku 1937 za dwa drzeworyty: Gajdosz i Stary owczarz otrzymał brązowy medal na wystawie w Paryżu.

W związku z zamówieniami kościelnymi artysta stworzył wiele kompozycji religijnych, zwłaszcza witrażowych ( duży cykl witraży do kościoła w Jedliczach czy witraż do kościoła Jezuitów w Krakowie ) i projekty polichromii do kościołów: w Istebnej (1929 – 1930), Koniakowie (1930) i Wiśle. Z tych realizacji polichromii do czasów obecnych zachowała się jedynie polichromia w Istebnej.

Artysta stworzył wiele obrazów przedstawiających sceny rodzajowe, portrety górali, kompozycje kwiatowe i martwe natury. W  pracach tych wykonanych różnymi technikami można zaobserwować ciekawe rozwiązania formalne, które wynikały z połączenia umiejętności graficznych i malarskich artysty. Częstymi tematami były różne czynności wykonywane przez miejscową ludność, zwłaszcza orka, wypas owiec, wykopki czy prace leśne. W swojej twórczości często ukazywał okolice swojego domu i pracowni oraz pobliski las w różnych porach roku. Pracował twórczo do ostatnich dni swojego życia. Zmarł w 1979 roku, w wieku 95 lat.

Michał Kawulok