Wystawa czynna od 11.06.2022 do 25.09.2022, Galeria Wystaw Czasowych

Muzeum Śląska Cieszyńskiego zaprasza na wystawę zatytułowaną KOLEKCJA KSIĘDZA SZERSZNIKA, przygotowaną dla uczczenia jubileuszu 220. rocznicy założenia publicznego muzeum w Cieszynie, jednego z najstarszych muzeów w Europie Środkowej. Zgromadzenie w jednym miejscu najwspanialszych eksponatów Szersznikowskiego muzeum ukazuje nie tylko jego bogactwo, ale też potwierdza fakt, iż ks. Szersznik pozostanie jednym z najniezwyklejszych obywateli Cieszyna w jego historii.

Ksiądz Leopold Jan Szersznik zrealizował oświeceniową ideę tworzenia muzeów o charakterze publicznym. Umieszczając zbiory przy bibliotece, nadał im charakter naturalnej ilustracji wiedzy teoretycznej. Gromadzenie eksponatów rozpoczął Szersznik na wiele lat przed jego udostępnieniem publiczności. Pierwsze egzemplarze mineralogiczne, otrzymał już w 1777 r. od Józefa Wussina, budowniczego dróg w okolicy Cieszyna. W roku 1801 ulokował swoje zbiory w dawnym budynku gimnazjum.

Muzeum Szersznika było zbiorem naukowym o ustalonej systematyce, myślą przewodnią był dydaktyzm – chęć ukazywania określonych elementów wiedzy naukowej, gdzie najważniejszy jest cel informacyjno-naukowy.

Ks. Szersznik określał swoje zbiory mianem „Naturalienkabinet” i „Kunstkabinet”, wyraźnie oddzielając twory przyrody od wytworów człowieka. Przejawiał się w tym filozoficzny idealizm Szersznika, który pragnął ukazać w jednym zbiorze historię naturalną świata i jej zwieńczenie – geniusz człowieka, wyrażając w tym wiarę w jedność świata i jego nieustanny postęp.

Pełny obraz zbiorów muzealnych ks. Szersznika obrazuje ich spis, sporządzony w roku 1815, już po śmierci założyciela. W zbiorze naturaliów spisano 6562 eksponaty, w tym 4619 minerałów, 1279 skorupiaków i muszli, 108 próbek drzew i żywic, 402 wypchane ptaki i zwierzęta oraz 155 innych przedmiotów (jaja, kości itp.). Zbiór numizmatyczny obejmował 1905 eksponatów, zbiór sztuki i rzemiosła artystycznego (określony jako „osobliwości”) 195 eksponatów, zaś kolekcja maszyn, modeli oraz przyrządów naukowych liczyła 90 przedmiotów.

Przeważającą częścią zbiorów były naturalia, dziś większość kolekcji Szersznikowskiej stanowią owe wytwory człowieka, w tym m.in. instrumenty astronomiczne, elementy uzbrojenia, malarstwo i grafika, medale i monety, starożytności i osobliwości. Na wystawie, obok kabinetu ostatniej cieszyńskiej Piastówny, księżnej Elżbiety Lukrecji, czy portretu księcia Alberta Sasko-Cieszyńskiego, podziwiać można przyrządy astronomiczne z XVII-wiecznym globusem nieba i dwoma astrolabiami, półzbroję husarską z kolczugą, inkrustowany arkebuz czy egzotyczną broń na czele z tarczą ze skorupy żółwia. Pośród naturaliów są minerały, szczęka i ząb mamuci; pośród przeróżnych starożytności - grecka ceramika; jest kolekcja medali z portretami papieży, mapy Księstwa Cieszyńskiego, szyld z gospody w Janowicach ze śmiercią Ondraszka i zegar księdza Szersznika. Zapraszamy niniejszym do obejrzenia tych największych skarbów kolekcji cieszyńskiego Muzeum! Wystawa potrwa do 25 września.